بهداشت دهان و دندان
اکثر ما از سنین پایین با اصول بهداشت دهان و دندان و همچنین اهمیت این موضوع آشنا شده‌ایم. به یاد داشته باشید که سلامت دهان و دندانها بر وضعیت سلامتی کلی ما تأثیرگذار است. رعایت برخی اصول ساده و کاربردی کمک می‌کند تا دندانها و لثه‌های سالمی داشته باشیم و جلوی بروز بسیاری از بیماری‌ها را بگیریم. از مسواک زدن روزانه گرفته تا استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن دندانها. ما در این مطلب قصد داریم تا برخی اصول بهداشت دهان و دندان را بررسی کنیم. همچنین در مورد رایج‌ترین بیماری‌های دهان و دندان صحبت کنیم و ببینیم که علائم و علل آن‌ها کدام‌اند. پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را از دست ندهید. همراه ما باشید.
بهداشت دهان و دندان چیست؟
بهداشت دهان و دندان یعنی انجام دادن روتین‌های سلامتی برای تمیز نگهداشتن دهان و دندانها. این شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و همچنین مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک جهت معاینه و بررسی سلامت و وضعیت دندانها است.
به‌علاوه اینکه بهداشت دهان و دندان یک مراقبت پیشگیرانه است. به این معنی که می‌توانید با رعایت کردن اصول آن جلوی بسیاری از خطرات و بیماری‌ها را بگیرید. از پوسیدگی دندانها گرفته تا بیماری لثه، خشکی دهان و حتی بوی بد دهان.
همچنین سلامت دهان با سلامت کلی ما در ارتباط مستقیم است. به‌عنوان مثال اگر که لثه‌های ما عفونت کنند، این عفونت از طریق جریان خون به دیگر بخش‌های بدن منتقل میشود و این اصلاً موضوع خوشایندی نیست. در نتیجه می‌توان گفت که حفظ سلامت دهان و دندانها بخش مهمی از سلامت کلی ما را در طولانی مدت تضمین می‌کند.
علل بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان کدام‌اند؟
همان‌طور که ممکن است خودتان هم بدانید دهان ما و حفره‌های دندانی آن بستری مناسب جهت تجمع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های مختلف است. برخی از این باکتری‌ها به فضای دهان تعلق دارند و وظیفه آن‌ها ایجاد فلور طبیعی دهان است. در نتیجه مقدار کم آن‌ها کاملاً بی‌ضرر بوده، اما زمانی که این مقدار از حد طبیعی خودش بیشتر میشود سلامت دندانها را در معرض خطر قرار می‌دهد. به‌عنوان مثال مصرف زیاد شیرینی یا غذاهای حاوی قند این شرایط را تشدید می‌کند. شرایطی که باعث شده اسید بیشتری در دهان تولید شود. اسیدی که می‌تواند به مینای دندان آسیب‌های جدی وارد کند.
در نتیجه علاوه‌بر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، تغذیه نامناسب هم می‌تواند یکی از علل و دلایل بیماری‌های دهان و دندان باشد. از دیگر فاکتورهایی که سلامت دندانها را در معرض خطر قرار می‌دهند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- دیابت
- عفونت
- سیگار کشیدن
- رفلاکس اسید معده
- تغییرات هورمونی در زنان
- ژنتیک و سابقه بیماری در خانواده
- عادات نادرست و نامنظم مسواک زدن
- استفاده از برخی داروها که مقدار آب دهان را کاهش می‌دهند
- رژیم غذایی نامناسب که حاوی مقادیر زیادی نوشیدنی و غذاهای اسیدی است
علائم بیماری‌های دهان و دندان
از نشانه‌ها و علائمی که حاکی از بیماری‌های دهان و دندان هستند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- درد شدید
- تلخی دهان
- خشکی دهان
- بوی بد دهان
- صدا دادن فک
- عقب رفتن لثه‌ها
- لق شدن دندانها
- خونریزی یا تورم لثه‌ها
- حساسیت به گرما و سرما
- دندان‌های ترک خورده یا شکسته
- زخم‌های دهانی که بعد از دو هفته از بین نمی‌روند
به این نکته دقت کنید که تلخی دهان علل مختلفی دارد. اگر به دنبال علت تلخی دهان هستید می‌توانید از یک دکتر گوارش هم کمک بگیرید. البته به شرطی که تلخی دهان به دلیل مشکلات دهان و دندان نباشد.
رایج‌ترین بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان
مطمئناً درصورت عدم رعایت بهداشت و اصول تمیز نگهداشتن دهان و دندان در طولانی مدت با مشکلات زیادی دسته و پنجه نرم خواهید کرد. این در حالی است که می‌توانید تنها با دنبال کردن یک روتین ساده جلوی بسیاری از این بیماری‌ها را بگیرید. با این حال اینکه همه ما درطول زندگی‌مان یک مشکل مرتبط با دهان و دندان را تجربه کنیم دور از انتظار نیست. در ادامه برخی از رایج‌ترین این بیماری‌ها را بررسی خواهیم کرد.
پوسیدگی دندانی
حفره‌هایی که در اثر تجمع باکتری در دندانها ایجاد شده پوسیدگی دندان هستند. مواد غذایی اسیدی می‌توانند شرایط را برای تجمع این باکتری‌ها فراهم کنند. باکتری‌هایی که با تلنبار شدن روی دندان باعث به وجود آمدن پلاک‌های دندانی می‌شوند. به‌علاوه اینکه شرایط اسیدی دهان می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند و با گذشت زمان عاج دندان را از بین ببرد.
بیماری‌های لثه (ژنژیویت)
بیماری لثه یا همان ژنژیویت به التهاب لثه گفته میشود. دلیل اصلی این بیماری عدم رعایت اصول بهداشت دهان و دندان است. در نتیجه عادات نامناسب مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن می‌تواند به راحتی باعث بروز بیماری ژنژیویت شود. التهاب لثه در طولانی مدت باعث تورم و خونریزی لثه‌ها شده و در صورتی که درمان نشود عفونت‌های جدی‌تری به همراه خواهد داشت.
پریودنتیت
پریودنتیت یک عفونت پیشرونده است. در صورتی که این عفونت و التهاب درمان نشود می‌تواند به استخوان فک سرایت کند و یک التهاب سرتاسری در تمامی بدن به وجود بیاورد. دلیل اصلی این بیماری هم عدم توجه به التهابات لثه‌ای و دندانی است.
ترک خوردگی یا شکستگی
ترک خوردگی یا شکستگی دندانها بر اثر ضربه به فک، جویدن غذای سفت یا عارضه ساییده شدن دندانها در حین خواب به وجود می‌آید. ترک خوردگی دندان بسیار دردناک است. در صورتی که اخیراً متوجه ترک در دندان‌هایتان شده‌اید سریعاً به یک دندانپزشک مراجعه کنید.
دندان‌های حساس
آیا برایتان پیش آمده که بعد از خوردن غذا یا نوشیدنی‌های گرم و سرد در دندان‌هایتان احساس درد کنید؟ درصورتی که پاسخ‌تان به این سؤال مثبت است در نتیجه شما دندان‌های حساسی دارید. این عارضه گاهاً بعد از پُر کردن دندان یا عصب‌کشی هم دیده میشود که بعد از مدتی از بین می‌رود. همچنین برخی از افراد به‌طور طبیعی دندان‌های حساسی دارند و دلیل آن نازک بودن مینای دندان‌شان است.
سرطان دهان
سرطان دهان جدی‌ترین بیماری مرتبط با دهان و دندان است. سرطان دهان شامل سرطان لثه، زبان، لب، گونه، کام دهان و کف دهان میشود. مصرف بیش از اندازه دخانیات یا جویدن تنباکو از فاکتورهایی هستند که احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهند.
اصول بهداشت دهان و دندان
اگر که به دنبال بهترین و اصولی‌ترین راه‌کارهای حفظ سلامت دهان و دندان هستید پیشنهاد می‌کنیم که موارد زیر را رعایت کنید:
- حداقل دو بار در هفته دندان‌هایتان را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید
- حداقل یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید. این بهترین کار برای جلوگیری از پوسیدگی دندان است
- هر ۶ ماه یکبار برای تمیز کردن جرم‌های دندانی به یک دندانپزشک مراجعه کنید
- از مصرف دخانیات و تنباکو دوری کنید
- مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های قندی را به حداقل برسانید
- از یک رژیم غذایی حاوی فیبر بسیار، چربی و قند کم پیروی کنید
- از خمیر دندان مناسب دندان‌هایتان استفاده کنید
- برای اطمینان از وضعیت سلامت دندانها و دهان حداقل سالی یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید
- از تمیز کردن سطح زبان غافل نشوید
- حداقل هفته‌ای سه بار از دهانشویه مناسب دندان‌هایتان استفاده کنید
